4 / 8
>
6
Allergie & voeding juni 2017
Het drinken van alcohol zit al duizenden
jaren in ons systeem. We drinken het bij
het eten, bij een avond stappen of een
feestje, máár er zijn ook mensen die geen
druppel alcohol verdragen. Bestaat er een
verband tussen voedselallergie of
-intolerantie en het drinken van alcohol?
‘Een alcohol-allergie komt maar zeer zelden voor’,
legt wetenschappelijk onderzoeker Nicolette de
Jong van het Erasmus MC uit. Volgens haar zijn er
vrij weinig gevallen bekend van een ernstige aller-
gie voor alcohol. ‘Bij een dergelijke allergie zijn er
eigenlijk twee vormen: patiënten die voor alcohol
in het algemeen allergisch zijn en geen enkele
soort mogen drinken – deze zijn zeer zeldzaam –
én patiënten die specifiek voor één soort alcoholi-
sche drank allergisch zijn.’ Ook in die laatste groep
is het aantal patiënten vrij laag. En waarop reage-
ren zij precies? Het is een heel gepuzzel om daar
achter te komen: ze kunnen een allergische reac-
tie krijgen van diverse bestanddelen in alcohol.
Alcoholische dranken bestaan vaak uit verschil-
lende soorten producten die een reactie zouden
kunnen uitlokken zoals druif, bes, kers, mout, hop,
gist, gerst en klaringsmiddelen (stoffen die de
alcohol helder houden).
‘Bij wijn denken we dan aan druiven of andere
bestanddelen van wijn’, vertelt De Jong. ‘Maar bij
bier denken we aan hop bijvoorbeeld. We hebben
zelfs een patiënt die specifiek allergisch is voor
champagne. Hiervoor hebben we eerst alle ingre-
diënten getest, maar uiteindelijk toch een provo-
catie met champagne gedaan. Die was
positief. Bij een andere patiënt hebben we op
Alcohol & voedselallergie en -intoleranties
Moet je oppassen voor een
glaasje wijn bij het eten?
dezelfde manier een rode-wijn-allergie aange-
toond; de huidtest met druiven was positief.’
Intoleranties
Hoe zit het dan met intoleranties? Immunoloog
Eric Claassen van het Athena Instituut Vrije
Universiteit heeft zelf jarenlang last gehad van
onverklaarbare gewrichtsproblemen. Totdat hij
er, bij toeval, achter kwam dat hij een intole-
rantie heeft voor nachtschade (zoals tomaat en
paprika) én voor alcohol. ‘Ik heb zes kinderen en
tijdens alle zwangerschappen van mijn vrouw
heb ik samen met haar geen alcohol gedronken.
Eigenlijk heb ik nooit veel gedronken, maar elke
keer als ik na de zwangerschappen weer alcohol
ging drinken, kwamen de klachten in alle hevig-
heid terug.’
Tegenwoordig kan Claassen geen druppel
alcohol meer drinken. ‘Dan heb ik zeker een
week hevige last van mijn gewrichten. Ik kan
echt niks meer hebben, dus kennelijk is het ook
erger geworden dan vroeger.’ Voor de zwanger-
schappen van zijn vrouw dronk Claassen dus
wel en heeft hij nooit doorgehad dat zijn klach-
ten ook deels door de drank kwamen. ‘Eigenlijk
ben ik er bij toeval achter gekomen. In dat licht,
zou ik ook absoluut willen zeggen: zoek goed
voor jezelf uit waarvan je last hebt en ga het
vermijden.’
‘Met het vaststellen van een alcohol-intolerantie
heb je namelijk een probleem’, vervolgt hij. ‘Er is
niemand die goed tegen alcohol kan, maar de
effecten van alcohol worden als prettig ervaren,
tot het overgeefmoment. Er zullen genoeg
mensen zijn die net als ik slecht op alcohol rea-
geren, maar dat zit in het verwachtingspatroon.
Je weet als je alcohol drinkt, dat het tegen je
kan werken. Je verwacht dat je lichaam er niet
goed op reageert. Dat maakt het lastig. Als ik
alcohol weiger omdat ik dat niet verdraag, zeg-
gen mensen altijd: ‘Ja, ik kan ook niet tegen alco-
hol, maar ik drink het toch.’ Niemand kan er
goed tegen.’
Meten alcohol-intolerantie
Voor individuen is het ingewikkeld om een
relatie te ontdekken tussen klachten en alcohol-
gebruik. Voor professionals is het meten van
alcohol-intolerantie complex, heeft Claassen
ondervonden, die ook betrokken is bij
www.darmgezondheid.nl.Veel onderzoek wordt
er ook niet naar gedaan. ‘Het is lastig om te
‘Nasmaak-effect’
Vaak worden intoleranties gevonden door
middel van een eliminatiedieet. Maar om
een alcohol-intolerantie te testen, zouden
mensen volgens Eric Claassen ook kunnen
letten op iets wat ‘nasmaak-effect’ heet:
‘Er is een stukje literatuur dat intoleranties
en allergieën koppelt aan wat wij
‘nasmaak’ noemen. Dit is het gevoel dat je
in je mond krijgt als je iets hebt gegeten
wat je niet bevalt. Dat hebben we allemaal
weleens. Dat je een avondje uit eten gaat
en met elk boertje die onprettige smaak
blijft terugkomen.’
‘In dat artikel claimen ze dat het een
waarschuwingsmechanisme van het
lichaam is om jou te helpen classificeren
dat wat jij net hebt gegeten niet geschikt
is. Daarmee is het makkelijk om die intole-
rantie te bepalen. Ik heb het zelf met
paprika. Als ik dat per ongeluk heb gege-
ten, blijft dat de rest van de avond onpret-
tig in mijn mond terugkomen. Mijn
lichaam zegt me eigenlijk: sukkel, sukkel,
sukkel. Daar zou je eventueel op kunnen
letten.’
Een allergische reactie op een voedingsmiddel kan worden
versterkt door het gelijktijdig gebruik van alcohol
‘Houd per dag bij hoe je je voelt
en koppel dat aan wat je hebt
gegeten en gedronken’