Allergie en voeding 2020-4

> 6 Allergie & voeding december 2020 je niet tot een objectief en representatief resul- taat komen. Slechts een kleine supergevoelige groep van 1 procent zou volgens een Deense studie (Jensen, 2006) aannemelijk klachten kunnen krijgen van nikkel in voeding bij dagelijkse doses. Pizzutelli (European Annals of Allergy and Clinical Immunology, 2011) benadrukt dat voor de relatie tussen nikkel in voeding en systemische klachten ‘de data in literatuur niet afdoende is en bewijs uit eerste hand ontbreekt’. Reacties van experts Volgens voorzitter Erna Botjes van de Stichting Voedselallergie is het nikkelonderzoek uit Italië ‘zeer discutabel’. Er kan geen standaard worden vastgesteld in wereldwijd onderzoek, waarmee je kunt toetsen of iemand SNAS heeft of niet. ‘Het blijft moeilijk om SNAS te bewijzen. We zien eigenlijk bij veel diëten gelukkige gebruikers’, zegt ze. ‘Zo ontstond bijvoorbeeld ook de gluten- hype.’ De Tilburgse allergoloog Theo Roovers doet ook een duit in het zakje. ‘In het verleden is er onder- zoek gedaan naar mensen met de zwaarste graad van nikkelcontactallergie, of een dieet bij hen effect zou hebben. Dat viel vies tegen. Er zijn wel een paar mensen bij wie het effect heeft, maar die vallen op één hand te tellen. Voor de bulk van de patiënten heeft het geen nut’, zegt hij. ‘Daarbij, wat een reactie geeft op de huid is nog geen voedselallergie. Dat onderzoek ging puur over huidklachten bij type 4-allergische patiënten; een gewone voedselallergie (type 1) is iets heel anders.’ Bij het Voedingscentrum zetten ze toch ook kanttekeningen bij het artikel op hun site. Daniëlle Wolvers (Coördinator Kennis) geeft uitleg: ‘Er zijn aanwijzingen dat van de mensen met een ernstige vorm van contactdermatitis voor nikkel, een klein deel kan reageren op nikkel in voedingsmiddelen. Deze ernstig nikkelgevoe- lige patiënten kunnen theoretisch baat hebben bij een nikkelarm dieet. Er zijn een aantal studies die daarop wijzen, maar deze zijn van beperkte kwaliteit. Het succes van een nikkelarm dieet bij deze zeer kleine groep mensen is dus ook omstreden.’ Tenslotte vroeg ik het aan Thomas Rustemeyer, hoogleraar dermato-allergologie bij Amsterdam UMC. ‘Er is één Deense studie geweest waarbij patiënten tabletten met een flinke dosis nikkel kregen’, zegt hij. ‘Daarbij werden klachten aange- toond. Maar dit onderzoek was experimenteel en het is niet duidelijk of tabletten met deze dosis te vergelijken zijn met nikkel die je via voeding binnenkrijgt. Misschien is de resorptie (opname van stoffen via de darmwand in het bloed, red. ) anders. Ik denk dat je een heel gek dieet moet volgen om de klachten te reproduceren die in die studie zijn gemeten.’ Ondanks de wetenschappelijke twijfel ziet Rustemeyer toch af en toe patiënten in de prak- tijk die aantoonbaar baat hebben bij een nikkel- beperkt dieet. Hij geeft toe: ‘Het laatste woord is er nog niet over gesproken.’ Conclusie Zowel uit de wetenschappelijke literatuur als uit de reacties van Nederlandse experts valt niet met zekerheid op te maken dat nikkel in voeding en water systemische lichamelijke klachten kan veroorzaken. Bij een heel kleine groep patiënten met een ernstige contactallergie voor nikkel kan een nikkelarm dieet mogelijk een verschil maken in huidklachten. Maar voor nikkel als oorzaak van andere typen klachten is niet voldoende bewijs. De hoeveelheid nikkel in voeding kan per dag of product variëren, waardoor de effectiviteit van het dieet eigenlijk niet te testen is. In Nederland zijn er daarom weinig tot geen artsen of diëtisten die een nikkelbeperkt dieet zouden aanraden. Dat betekent niet dat klachten niet kunnen voor- komen, of dat een nikkelbeperkt dieet in inciden- tele gevallen geen succes zou kunnen zijn. Er moet meer en beter wetenschappelijk onder- zoek worden gedaan om oorzaak, gevolg en behandeling goed te kunnen vastleggen. Wie weet biedt de toekomst wel een nieuw perspec- tief. Tot die tijd: wij blijven graag je vragen beantwoorden! Vera Hendriks // Hulp nodig? ‘Mensen die denken klachten te hebben van nikkel in voeding, kunnen zich bij Amsterdam UMC melden’, zegt Thomas Rustemeyer. ‘Dan kunnen wij het zorgvul- dig uitzoeken, onder begeleiding van een diëtist. Ik krijg het idee dat te veel mensen er onzeker over zijn en mogelijkerwijs zichzelf onnodige beperkingen opleggen.’ Bij een heel kleine groep patiënten met een ernstige contactallergie voor nikkel kan een nikkelarm dieet huidklachten verminderen