Noten

Er bestaan veel verschillende soorten noten. Wat ze met elkaar gemeen hebben is dat het vruchten van bomen zijn, bijvoorbeeld amandel, hazelnoot en walnoot. Noten zijn rijk aan olie en eiwitten.

Een kokosnoot is geen noot, maar een vrucht. Pinda behoort niet tot deze groep en wordt apart besproken. 

Symptomen notenallergie

Noten kunnen ernstige reacties geven, een enkele keer zelfs met fatale afloop. Wie een notenallergie heeft reageert vaak op meerdere soorten noten. Zelfs als deze qua plantenfamilie niet bij elkaar horen. Maar notenallergie kan ook milder verlopen en gerelateerd zijn aan berkenpollenallergie. Het gaat dan om het orale allergiesyndroom (OAS) met vooral klachten rond de mond. In Nederland staan hazelnoot en walnoot op nummer 1. Bij kinderen zien we steeds vaker cashewnootallergie. De reactie op cashewnoot is vergelijkbaar met pinda-allergie.

Er zijn aanwijzingen dat bij lichte reacties voor pinda en noten, bijvoorbeeld OAS, deze niet uit het dieet geschrapt moeten worden. Je kunt deze beter 1-2 keer per week blijven eten. Langere tijd schrappen uit het dieet verhoogt het risico op een allergie die mogelijk later heftiger wordt.

Oraal allergiesyndroom
Bij oraal allergiesyndroom (OAS) treden klachten op in mond en keel: meestal binnen enkele minuten.

  • kleine blaasjes
  • zwelling
  • roodheid
  • jeuk
  • tinteling van mond, kriebel

Anafylaxie
Anafylaxie, forse algemene reacties in het hele lichaam, uit zich als:

  • eerst tintelingen in mond, keel, wangen of tong
  • lokale netelroos (urticaria)
  • daarna reacties in veel organen
  • vaak met overheersende ernstige astma
  • tot slot bloeddrukdaling
  • shock

Geroosterde noten zijn vaak allergener dan gekookt. Het allergeen blijft stabiel bij verhitting. Hoe hoger het vetgehalte, hoe meer allergeen erin kan zitten.
Meer over anafylaxie>

Kruisreacties
Mensen die allergisch zijn voor één notensoort kunnen vaak ook niet tegen andere noten.

Wat moet ik doen?

Diagnose

Uw arts zal eerst navraag doen naar uw persoonlijke verhaal, de anamnese. Dit geeft de eerste aanwijzingen voor een mogelijke allergie. Ook zal hij vragen naar lichamelijke klachten en zonodig een lichamelijk onderzoek uitvoeren. Vervolgens kan uw arts besluiten om een bloedtest (CAP-test, of de oudere benaming RAST-test) en eventueel een huidpriktest te laten uitvoeren. Een voedselprovocatietest is tot slot de gouden standaard voor het aantonen van een voedselallergie. Soms moet deze provocatietest moet met enige regelmaat herhaald worden om na te gaan of u nog steeds reageert op het allergeen. Dat is vooral belangrijk bij kinderen, die over hun allergie heen kunnen groeien. Ook kan een voedselprovocatietest aangeven hoeveel van het allergeen nodig is voordat een reactie optreedt.

  • 2S albumin
  • Amandin
  • Conglutin Gamma
  • Ber e 1
  • Ber e 2
  • Ana o 1 Cashewnoot
  • Ana o 2
  • Ana o 3
  • Cas s 1 kastanje
  • Cas s 5
  • Cas s 8
  • Cor a 1.04 hazelnoot
  • Cor a 11
  • Cor a 8
  • Cor a 9
  • Jug r 1 walnoot
  • Jug r 2
  • Jug r 3

In het kort

  • Noten kunnen een levensbedreigende (anafylactische) reactie veroorzaken
  • Iedere hoeveelheid noten kan klachten veroorzaken, dus ook een klein beetje
  • Lees nauwkeurig alle etiketten van de ingrediënten voordat u een gerecht bereidt
  • Kookt u voor iemand met voedselallergie? Overleg bij twijfel altijd eerst!
  • Controleer of alle werkmateriaal goed is gereinigd
  • Zorg dat bij de bereiding en het serveren geen kruisbesmetting optreedt! Als een gerecht in contact komt met noten, kunt u het niet meer aan de allergische gast geven
  • Lees de praktische tips bij anafylaxie
  • Ernstige reacties moeten met adrenaline worden behandeld. Dit gebeurt met een adrenalinepen (EpiPen of JEXT). Deze eerste keus-behandeling kan levensreddend zijn

Waar zit noten in?

Voedingsmiddelen met noten

Naam: noten, zoals amandelen, hazelnoten, walnoten, cashewnoten, pecannoten, paranoten, pistachenoten en macadamianoten
Voedingsmiddelen die noten kunnen bevatten:

  • Bitterkoekjes
  • Candybars
  • Chips
  • Chocolade
  • Chocolade- of hazelnootpasta
  • Crackers
  • Curry’s
  • Desseret
  • Dressing
  • Gebak
  • IJs   
  • Kant-en-klaar maaltijden
  • Koek
  • Koffie: surrogaat of een smaakvariant
  • Krentenbrood en krentenslof
  • Marsepein
  • Mengsels van zaden en pitten
  • Muesli/Cruesli
  • Muesli- en krentenbollen
  • Nougat
  • Oosterse gerechten
  • Ontbijtkoek
  • Orgeade   
  • Pesto
  • Praliné Bonbons
  • Repen (granen-, energie-)
  • Rijstmix
  • Salades (Waldorf)
  • Sambal
  • Spijs
  • Studentenhaver
  • Vegetarische vleesvervangers
  • Worchestershire saus
  • Zoutjes
  • zuidvruchtenmix

Bron: AllergenenConsultancy

Aanduidingen op het etiket met noten

De volgende aanduidingen op het etiket kunnen wijzen op de aanwezigheid van noten:

  • Amandel
  • Cashewnoot
  • Hazelnoot
  • Hican
  • Hickory   
  • Kemirienoot
  • Macadamianoot
  • Nangainoot
  • Paranoot
  • Pecannoot   
  • Pistachenoot
  • Tamme kastanje
  • Walnoot

Bron: AllergenenConsultancy